Heinrich (II.) Posthumus Reuß (jongere lijn)
* 10 juni 1572 Gera; † 3 december 1635



vooraf:
Al sinds 1193 heten alle zonen in de adelijke familie Reuß Heinrich. Dit ter ere van keizer Heinrich van Hohenstaufen (zoon van Barbarossa). Eerst Heinrich zonder meer, maar als er twee zonen geboren worden: 'de oudere', 'de jongere', en als er nog meer komen 'de middelste' of men begint toch maar te nummeren. De familie is zeer uitgebreid en vaak gesplitst (en elke keer werd hun stukje grond, erfdeel, kleiner). Dus verwarring troef.

Heinrich (II.) was de enige zoon van Heinrich XVI ((I.)) Reuß zu Gera (1530-1572), de stichter van de jongere Reuss-lijn, en zijn tweede vrouw gravin Dorothea von Solms-Sonnenwalde (1547-1595). Zijn vader overleed terwijl zijn moeder zwanger was. Vandaar zijn (handige) bijnaam: Posthumus: hij werd enkele maanden na het overlijden van zijn vader geboren.

Heinrich was een begaafd politicus met een brede kijk op het leven. Hij had zelf in Straatsburg gestudeerd: rechten (vanzelfsprekend), maar eigenlijk was hij vooral geïnteresseerd in de schone kunsten, de letteren en muziek. Toen hij meerderjarig werd (toen : 23 jaar, dus in 1595) nam hij met vaste hand het roer over en zette zich aan de herorganisatie van het politieke, economische en culturele leven in zijn minivorstendom , waarvan Gera de hoofdstad was. Hij verbleef ook bij voorkeur op zijn kasteel aldaar. In zijn pogingen om de economie en het onderwijs te bevorderen boekte hij grote successen. Belangrijk was ook de stichting van het gymnasium Rutheneum in Gera. (bestaat nog steeds). Het trok al snel studenten aan uit de hele regio. Hier een ansichtkaart uit 1908 dat herinnert aan de stichting en de stichter... (en twee meer recente Heinrichen)


Ook belangrijk: Tegen het advies/zin van de lutherse clerus in, haalde hij religieuze vluchtelingen uit Vlaanderen naar het land (calvinisten) en liet hen hun stiel uitoefenen in Gera. M.n. de komst van de wolfabrikant en bewerker Nicolaas De Smit (geboortig van Doornik, in 1585 naar Brussel uitgeweken, en dan 10 jaar later gevlucht zoals zovelen. "En Vlaanderen bloedde dood..."). Dit leidde tot een grote opleving van de wolproduktie en een economische bloei van het vorstendommetje. In 1892 werd de scène alsvolgt verbeeld door een Duitse romantische schilder.

Verder centraliseerde Reuss de versnipperde politieke macht (oprichting van een Kanselarij), idem voor de kerk (Consistorie). Onder zijn bewind ontwikkelde Gera zich ook tot een cultureel centrum van de Pruisische gebieden.
Ook buiten zijn eigen land werd Heinrich geëerd. Hij was bijv. raadsheer van drie achtereenvolgende Habsburgse keizers (NB: het is oorlog, en de keizer is rooms-katholiek. Heinrich is overtuigd Lutheraan, maar.. voor de goede verstaander: evangelisch-katholiek). Hij was betrokken bij talrijke diplomatieke missies (o.a. pogingen tot wapenstilstand en/of vrede tussen de Duitse vorsten en steden en hun keizer). Hij was een graag geziene gast aan de hoven van Wenen en Dresden (waar Heinrich Schütz kapelmeester was). Het standbeeld hieronder heeft het niet gehouden tot vandaag (In 1958 - DDR-tijd verwijderd)/


Muziek
Vanaf 1608 is Peter Neander (Vergrieksing van 'Neumann') actief in Gera. Hij is cantor van de kerk, en muziekdirecteur van de stad; en natuurlijk leider van de hofkapel. Reuss zong zelf ook mee (bariton). In 1617 vraagt Heinrich Reuss Schütz (geboortig van Köstritz, vlakbij Gera) om advies: Wat is een solide basis voor een hofkapel en het muziekleven in de stad/school (instrumenten en zangers)?. Het antwoord van Schütz is bewaard gebleven. Niet gering ! Neander werd/was de geknipte persoon voor de uitoefening van het ambt van muziekdirecteur. Bij de oprichting van de school kreeg hij de functie van Figuralcantor (zoals Schein/Bach bij de Thomasschool in Leipzig).

Zijn uitvaart
Hij is vooral bekend gebleven vanwege de monumentale muziek, die Heinrich Schütz voor zijn uitvaart componeerde. Het verhaal daarover leest u hier