Zie ginds komt de stoomboot

[home]

Een lied uit de pen van de schoolmeester 'Jan Schenkman', die in 1850 Sint Nicolaas terug laat verschijnen in Nederland (door het processieverbod lang onmogelijk. Elke tijd heeft z'n naast-de-kwestie-discussie).
Jan Schenkman, St. Nikolaas en zijn knecht. G. Theod. Bom, Amsterdam z.j. [1850].

Verrassend is vooral dat de Sinterklaas van Schenkman eigenlijk meteen zeer progressief is. Geen dreigende 'Zwarte Piet' met zak voor stoute kinderen. n het boek met versjes worden stoute kinderen meteen vergeven, als ze 'beloven het noooooit meer te doen'. Ook de kleding van zijn knecht is nog niet wat wij vandaag (of gisteren) daarbij dachten. In dit boekje de oerversie van het bekende lied (gedicht, dus eigenlijk) : Zie ginds komt de stoomboot.... Het zou mij niet verbazen dat Schenkman de uitvinder is van dit allerheiligst vervoermiddel. De sint vertrok overigens niet per boot, maar per... luchtballon (in latere edities neemt hij de trein! Consequent zou zijn nu het vliegtuig te nemen, ware dat niet klimaatonvriendelijk). Hier de afbeelding van aankomst en vertrek en daaronder een Latijnse versie van dit oerlied (d.w.z. enkel anderhalf couplet is authentiek, wat mij doet vermoeden dat de melodie er pas later is bijgevoegd.

Voor een echte 'mis' gebaseerd op de melodie van dit lied, klik hier

zieginds1850

schenkman_sintindballon

 

 

Voor de Latinisten: Zie ginds komt de stoomboot....

Iam navis adventat ex Hispania,
Ferens Nicolaum: in constrato stat.
Caballum alacer in transtris saltat
Vexillum iam flavum vento fluitat

Servusque exsultat, iam nos appellat:
qui paret, donatur, qui non, poenas dat.
O care Nicolae, ad me perveni,
et clam casam meam ne praetervehi !

en voor de Graecisten: 

Θεᾶσθε τὸ πλοῖον
ἐξ Ἰβηριᾶς.
Φέρει Νικόλαον·
οὐ νὶν ἑώρας;
Φαιδρῶς σκιρτᾷ ἵππος
ἐπὶ τῷ πλοίῳ.
Κινεῖται σημεῖα
πολὺ γ΄ ἀνέμῳ.

Γελᾷ δ΄ὁ οἰκέτης,
ἡμᾶς προσφωνεῖ·
΄Χρηστὸς πράξει καλῶς,
κακὸς ἐκτείσει !΄
Ὦ φίλε Νικόλαε,
μή μου γ΄ ἐπιλαθοῦ,
μὴ σῖγα παρέλαυνε
παρ΄ οἰκίαν μου!

(voor dit en nog meer, zie website: www.stilus.nl)