Johann Sebastian Bach

concerto in f,  BWV1056 voor klavecimbel, strijkers en basso continuo

solist: Jetty Janssen

 

Antonio Vivaldi / Johann Sebastian Bach

concerto in d voor 4 blokfluiten, strijkers en basso continuo

= Vivaldi’s concerto voor 4 violen, strijkers en b.c. (opus 3,10 – L’Estro Armonico). Dit is bewerkt door J.S. Bach voor 4 klavecimbels en dan weer door W. Ceuleers voor 4 blokfluiten.

solisten: Veronica Joris, Lisbeth Wolfs, Katelijne Loete, Willem Ceuleers

 

Johann Sebastian Bach

concerto in a, BWV1041 voor viool, strijkers en basso continuo

            solist: Olga Blansaer

 

Willem Ceuleers

concerto grosso in F voor tromba da tirarsi, blokfluit, 2 traverso’s, chalumeau, oboe da caccia, viool, 2 cello’s, strijkers en basso continuo

solisten: Tr. Marc van Wolvelaer; Bl. Johanna Lambrechts; Tr. Hilde De Bleser, Anne Ooms; Ch. Willem Ceuleers; Ob.Joost Pollet; Vi. Hermelinde DeSmet; Vc. Caroline Courtois & Eddy Moons

 

 

medewerkers:

viool:              Olga Blansaer, Wilfried Praet, Hermelinde De Smet, Anne Coornaert

altviool:          Veerle Roggeman, Heidi Verbruggen

cello:               Piet Van Steenbergen, Caroline Courtois, Eddy Moons

contrabas:       Sus Herbosch

tromba da tirarsi:        Marc Van Wolvelaer

blokfluit:         Willem Ceuleers, Lisbeth Wolfs, Veronica Joris, Katelijne Loete, Johanna Lambrechts

traverso:          Hilde De Bleser, Anne Ooms

oboe da caccia:           Joost Pollet

chalumeau:     Willem Ceuleers

chitarrone:      Koen Becu

klavecimbel:   Jetty Janssen

TOELICHTING

-       Concerto (uit het Latijn: concertare = ‘wedijveren, strijden, zich meten met, disputeren’) is de benaming voor een vorm van compositie waarbij verschillende instrumenten met elkaar dialogeren dan wel wedijveren.

-       Een Concerto Grosso (Italiaans: Groot Concert) is een concert, waarin een groep solo-instrumenten een prominent aandeel heeft.

-       Concerto’s bestaan meestal uit drie delen die door korte pauzes van elkaar gescheiden zijn. Het eerste deel is meestal snel, daarna volgt een langzaam deel en ten slotte weer een snel deel (vaak een gestileerde dans)

 

Johann Sebastian Bach (1685-1750)

In 1729 is Bach al zes jaar Thomascantor en heeft er al meer dan 300 cantates en enkele Passionen opzitten. Hij zoekt een nieuwe uitdaging. Hij wordt muzikaal leider van het Collegium Musicum (in 1707 door een ondernemende student Rechten G.Ph. Telemann opgericht). Dit muziekgezelschap musiceerde in de grote zaal van het Kaffeehaus van Gottfried Zimmermann. Daar werden onder het genot van pot ‘koffie’ (een – toen – nieuwe en exotische drank) zakelijke bespre­kingen gevoerd en de laatste nieuwtjes uitgewisseld.  Elke vrijdagavond tussen 20.00-22.00 uur trad Bach op met zijn Collegium Musicum, bestaande uit studenten, passerende virtuozen, stadsmusici, z’n eigen vrouw en kinderen, etc.... In de zomer vonden op woensdag openluchtconcerten plaats in Zimmermann’s koffietuin. Tijdens de jaarbeurs (Leipziger Messe) waren er extra concerten. Bach’s concerti zullen dus ongetwijfeld te horen zijn geweest in dat café. J.S. Bach was trouwens evenzeer violist als klaviervirtuoos.

 

Vivaldi, Antonio (1678 -1741)

Vivaldi’s vader was een kleermaker-barbier, die in 1685 violist werd in de capella (orkest) van de San Marco in Venetië. In 1703 werd Antonio tot priester gewijd en van 1703 tot 1740 (met een korte onderbreking) was hij verbonden aan het ‘conservatorium’ van een kostschool voor weesmeisjes (Ospedale della Pietà). Stel u die niet te jong voor: Als de meisjes bijv. niet wensten te trouwen bleven ze er wonen en werken. De dames bevrouwden niet enkel het orkest maar zongen ook alle rollen in oratoria en opera’s. Vaak onderbrak Vivaldi zijn werk te Venetië voor reizen in en buiten Italië. Als componist en vooral als vioolvirtuoos was hij tijdens z’n leven wereldberoemd (letterlijk te nemen). Hij schreef ca. 450 concerti, soloconcerti en concerti grossi, die een grote variatie laten zien in opbouw en bezetting. Meer dan 200 zijn geschreven voor viool en strijkorkest. Vivaldi behandelt de stereotiepe grondvorm van het concerto met zwier en vindingrijkheid. Bach heeft een tiental concerti getranscribeerd waarbij hij er niet voor terugschrok zijn eigen ideeën aan die van Vivaldi toe te voegen. Na zijn dood raakte Vivaldi snel in vergetelheid en tot halfweg de vorige eeuw was hij volledig onbekend bij het grote publiek, iets wat momenteel onvoorstelbaar is. Hoe dat is veranderd, wordt u tijdens het concert verteld.

 

Willem Ceuleers (1962)

studeerde aan de conservatoria van Antwerpen harmonie, contrapunt, blokfluit, orgel, klavecimbel en zang. Naast een drukke concertpraktijk (als zanger, organist en klavecinist) was hij van 1992 tot begin 2006 titularis-organist in de St-Catherina-kerk te Sinaai. Momenteel is hij dekanaal organist van Laken en titularis-organist in Sint-Lambertus aldaar. Sedert 2000 is hij ook muzikaal leider van het Antwerps Collegium Musicum.  Van 2002-2004 was hij, samen met Kurt Bikkembergs, kapelmeester van de kathedraal te Brussel. Hij mag zich verheugen op een stijgende belangstelling voor zijn composities en kreeg reeds opdrachten binnen van het Nederlands Kamerkoor, het Huelgas-ensemble, VRT Klara, de stad Sint-Niklaas, naast privé-opdrachten. Het overgrote deel van zijn werk is geschreven voor liturgische doeleinden. Hij bedient zich hierin vaak van ‘oudere’ muzikale stijlen, die hij niet als voorbijgestreefd, maar als levende talen beschouwt, uitstekend geschikt om ook nu nog in te communiceren (musiceren).

 

 

 

 

Het Antwerps Collegium Musicum is in 2000 opgericht en groepeert instrumentalisten en zangers die geïnteresseerd en gespecialiseerd zijn in de beoefening van oude(re) muziek, m.n. uit de periode van de Renaissance en Barok. Niet een puristische opvatting omtrent een authentieke uitvoering is hun uitgangspunt, maar het verlangen om samen ‘goede’ muziek te maken en uit te voeren, liefst in een zo optimaal mogelijke context. De figuur van Willem Ceuleers (veelzijdig muzikant) speelt in deze groep een belangrijke rol. Hij zet de muzikale koers uit en bewaakt de kwaliteit. Het Antwerps Collegium Musicum is gespecialiseerd in meditatieve concerten, of concerten⁺, maar alle goede muziek wordt met plezier onder handen genomen en ten gehore gebracht. Muziek komt immers pas tot z’n recht als het gehoord wordt.

https://acm.procant.be