In het klooster - en in kapittelkerken - zingt men al vele eeuwen elke avond ten besluite van het avondgebed (de vespers) de lofzang van Maria, of het ‘Magnificat’. Zoals gebruikelijk in de katholieke liturgie wordt deze lofzang ingeleid met een passend gebed, variërend volgens de tijd van het kerkelijk jaar: de zogeheten ‘antifoon’. Hierdoor krijgt eenzelfde gezang elke keer toch net weer een andere kleur.

De antifonen van het Magnificat uit de week voor Kerst zijn bijzonder fraai en dat is eigenlijk ook wel logisch, want zo vlak voor Kerstmis is valt de lofzang van Maria op z’n plaats en kan de verwachting van de gemeente aan die van Maria worden gespiegeld (of omgekeerd, als u dat liever leest). Deze 7 antifonen staan bekend als de ‘grote antifonen’, of de ‘O-antifonen’. Deze laatste titel hebben zij gekregen omdat elke antifoon begint met de aanroeping van de nieuwgeboren Heer met een andere naam/titel, voorafgegaan door de uitroep ‘O’. De zeven messiastitels zijn alle uit oudtestamentische schriftgedeelten afgeleid.

Ik heb voor het gemak de bron(bijbel)tekst erbij aangegeven. Kunt u ook daarvan de context reconstrueren en u verbazen over de bijbelkennis en het bijbelgebruik van degenen die ons zijn voorgegaan in gebed en geloof. Het woordspel (omgekeerd acrostychon) met de beginletters van de zeven messiastitels resulteert in de Latijnse zin Ero cras (morgen zal Ik er zijn), maar dat wist u ongetwijfeld al wel. En indien niet, weet u het nu.

[voor meer achtergrond, ook over de oorsprong van de melodie en de herziening van de tekst door Willem Barnard... en de verkrachting van dit lied in het Liedboek van 2013, klik hier]

naar “Veni veni Emmanuel”

Antifonen van het ‘Magnificat in de vespers van de week voor Kerstmis.

Guillaume van der Graft (ps. Willem Barnard): Verzamelde liederen, nr. 191

melodie: ‘O kom, o kom Immanuel’ (Thomas Helmore, 1854) Liedboek voor de kerken, gezang 125

17/12   Sapientia [Spreuken 8:1-16]

Op aarde plant het kwaad zich voort,

de waanzin voert het hoogste woord,

het zaad verdort, de oogst wordt schraal,

o wijsheid, daal als vruchtbare taal!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

18/12   Adonai [Deuteronomium 10: 17-21]

Verlichte wolk en lopend vuur,

zo waart gij eens op aarde hier,

die onze Heer en Meester zijt,

zie neer en kom in majesteit!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

19/12   Radix Jesse [Jesaja 11:1-10]

Ja kom, gij wortel Isaï,

verlos ons van de tirannie,

van alle goden dezer eeuw,

o, Herder, sla de boze leeuw!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

20/12   Clavis David [Jesaja 22:20-22]

Ontsluit, gij die de sleutel zijt,

die opendoet en niemand sluit,

het huis van dood en duisternis

waarin uw volk gekluisterd is!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

21/12   Oriens [Maleachi 4:1-3]

Daag op, o grote dageraad,

licht aan, wij zijn ten einde raad,

verjaag de nacht van onze nood

en maak uw toekomst rozerood!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

22/12   Rex Gentium [Jeremia 10:6-7]

Koning der volken, heers alom

en, eerste van de aarde, kom!

Gij hoeksteen, maak ons samen één,

verzamel allen om u heen!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

23/12   Emmanuel [Jesaja 7:14]

Zegen het volk dat vrede wil,

maak Israël gerust en stil,

wees uw belofte, neem ons aan,

Emmanuel, bewijs uw naam!

O kom, ja, kom, Emmanuel!

Verblijd uw volk, uw Israël!

 

This site was last updated
 November, 2019