Francis
Poulenc (1899-1963): Le Bestiaire, ou Cortège d'Orphée (FP 15a)
text, translations, and recording
(Poulenc-Bernac)
For discussion about the
(interpretation of the) texts and Dufy's woodcuts,
click here
|
 |
 |
|
Francis Poulenc
(1899-1963) heeft,
toen hij onder wapenen werd
geroepen (einde WO I), een exemplaar van Le Bestiaire
meegekregen.
Hij heeft er een
twaalftal op muziek gezet terwijl hij in Pont-sur-Seine
gelegerd was. Hiervan heeft hij er nadien zes
gepubliceerd (voor bariton en piano, of bariton en 6
instrumenten). Ze zijn opgedragen aan Louis Durey, die
alle zesentwintig op muziek heeft gezet (ook in 1919
gepubliceerd). Durey is ongetwijfeld de meest vergeten
componist van le Groupe de Six). Zijn composities
zijn te beluisteren bij Hyperion:
Louis Durey. De opnames op
deze pagina dateren uit 1945/6. Poulenc begeleidt Pierre
Bernac.
|
As he was leaving for war service in 1918
Adrienne Monnier handed Poulenc a packet of books which
included a later edition of Apollinare’s work. The young
composer selected twelve to set to music in
Pont-sur-Seine where he found himself stationed.
Having set these twelve poems to music, Poulenc reduced
the number to six on the advice of Georges Auric. On
learning that Louis Durey, fellow-member of Les Six, was
working at the same time on setting the entire
collection, Poulenc rather gallantly dedicated his own
set to Durey.
The other six were: Le bœuf, La mouche and
La tortue (disappeared), La puce (reworked
in 1960 as a tribute to Raoul Dufy -text and music on
the previous page), Le serpent and La
Colombe (1944, not published but copied out for a
friend). In 1956 he added a 13th to the collection:
La souris, apparently a new composition.
From notes by Graham Johnson © 2013 (Hyperion
Records)
|
|
The six miniatures of Poulenc in the order as published
(FP15a, 1919) Audiorecording of a performance by Francis Poulenc (piano) and
Pierre Bernac (Baritone) - recorded 1945 / snapshot below 1950 |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
Le Dromadaire
Avec ses quatre dromadaires
Don Pedro d’Alfaroubeira
Courut le monde et l’admira.
Il fit ce que je voudrais faire
Si j’avais quatre dromadaires. |
Dromedary
With his four dromedaries
Don Pedro d’Alfaroubeira
roamed the world and admired it.
He did what I would do
if I had four dromedaries. |
De
Dromedaris
Met zijn
dromedarissen kwartet
trok Don
Pedro d'Alfaroubeiret
vol
verwondering de wereld rond
Wat hij
deed, ik dee't temet
had ik een
dromedarissen kwartet. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
La Chèvre du Thibet
Les poils de cette chèvre et même
Ceux d’or pour qui prit tant de peine
Jason, ne valent rien au prix
Des cheveux dont je suis épris. |
Tibetan goat
The fleece of
this goat and even
The one of gold for which Jason laboured,
Are worth
nothing compared
To the locks of hair to which I'm drawn.
|
De
Tibetaanse geit
De vacht
van deze geit en zelfs
het gulden vlies waarvoor Jason
zoveel
moeite deed, ze zinken in het niet
bij de lokken van mijn lief.
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
La Sauterelle
Voici la fine sauterelle,
La
nourriture de saint Jean.
Puissent mes vers être comme elle,
Le régal des meilleures gens.
|
Grasshopper
Look, an exquisite grasshopper
the nourishment of St. John.
May my verses be likewise,
the upperclasses' favorite dish |
De Sprinkhaan
Kijk, de exquise sprinkhaan,
waarmee Sint-Jan zich voedde.
Konden mijn gedichten zijn gelijk
zij,
de lievelingskost van
betere kringen.
|
|
|
|
|
|
|
le régal
1 lievelingsschotel (favourite dish)
2 (figuurlijk) groot genoegen, genot
'être un régal pour les yeux': een lust voor het oog zijn
3 (archaïsch) feestdis
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
Le Dauphin
Dauphins, vous jouez dans la mer,
Mais le flot est toujours amer.
Parfois, ma joie éclate-t-elle ?
La vie est encore cruelle.
|
Dolphin
Dolphins, you play in the sea,
Yet the tide is always bitter.
At times, does not my joy burst forth ?
Life is as cruel as ever. |
De
Dolfijn
Dolfijnen,
jullie spelen zo fijn in de zee
toch is de
branding altijd bitter.
Vlamt mijn
vreugde soms niet hoog op ?
Het leven
blijft wreed. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
L'Écrevisse
Incertitude, ô mes délices
Vous et
moi nous nous en allons
Comme s'en vont les écrevisses,
A
reculons, à reculons.
|
Lobster
Uncertainty, O my delights
you and I, off we go
just like the lobster,
retrograde, retrograde.
|
De Kreeft
Onzekerheid, o mijn genoegens
U en ik we gaan op weg
gelijk de kreeften gaan
achterwaarts, ja achterwaarts.
|
|
|
Twijfel, o wat heerlijk
kom, we zijn hier weg
in kreeftengang
achterwaarts |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
La Carpe |
Carp |
De Karper |
|
Dans vos viviers, dans vos étangs,
Carpes, que vous vivez longtemps !
Est-ce que la mort vous
oublie,
Poissons de la mélancolie.
|
In your fish-ponds, in your pools,
Carp, how long you live!
Are you unremembered by death,
Fish of melancholy. |
In visvijvers en in meren,
karpers, wat leeft gij lang !
Heeft de dood u soms vergeten,
vissen der melancholie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Le Serpent
Tu t’acharnes sur la beauté.
Et
quelles femmes ont été
Victimes de ta cruauté !
Ève, Euridice,
Cléopâtre ;
J’en connais encor trois ou quatre. |
Snake
You sink your teeth
into beauty.
And what women have been
Victims of your cruelty!
Eve, Eurydice, Cleopatra.
And I can easily add three or four.
|
De Slang
Je tanden zet je in schoonheid.
En t waren niet de geringste vrouwen
die slachtoffer werden van jouw
wreedheid !
Eva, Euridice, Cleopatra :
en zo ken ik er nog wel drie of vier.
|
|
|
|
|
|
|
|
Poulenc,
deux mélodies inédites
(Hyperion)
Poulenc never published this one, but sent it manuscriptu to
a friend in 1944
Schoonheid daar bijt jij je in vast
En kijk: t zijn niet de geringsten
Die
jij zo ten val hebt gebracht !
Cleopatra, Eva, Euridice:
En dat is nog maar het begin. |
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
La Colombe
Colombe, l’amour et l’esprit
Qui engendrâtes Jésus-Christ,
Comme vous j’aime une Marie.
Qu’avec elle je me marie. |
Dove
Dove, the love and spirit
That engendered Jesus Christ,
Just like you I love a Mary.
May she be the one I marry. |
De Duif
O Duif, je liefde
en geest
verwekten onze lieve Heer,
net als u min ik een Maria.
Was ik maar met haar getrouwd. |
|
|
|
|
|
|
|
Poulenc,
deux mélodies inédites (Hyperion)
Poulenc never published this but send it manuscriptu to a
friend in 1944
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
La Souris
Belles journées, souris du temps,
Vous rongez peu à peu ma vie.
Dieu ! Je vais avoir vingt-huit ans,
Et mal vécus, à mon envie. |
Mouse
Beautiful days, mice of time,
Little by little you gnaw away my life.
God! I’m going to be twenty-eight –
wasted years |badly lived|, just as I wished. |
De Muis
Mooie dagen, muizen der tijd,
gij knaagt beetje bij beetje aan mijn leven.
God ! ik ben al bijna achtentwintig,
verspilde jaren, naar mijn zin. |
|
|
Or,
should we interpret the last line differently: and badly
lived, I fear, or to my regret,
or neutral: I think ? as other translators (CD-booklets)
do.
IMHO:
Apollinaire knew what he was writing. Fond of ambiguity as he
was, he likes to take his reader "à contre pied". He even
speculates on misunderstanding (mis-hearing:
à mon envie <> à mon avis. Lees maar er staat niet wat je
hoort.) Only (re-)reading reveals true meaning.
Poulenc, Deux mélodies (nr 1), 1956 (Hyperion)
Written in honour of the eightieth birthday
of the soprano Marya Freund,
a close colleague of his
youthful years. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
La Puce
Puces, amis, amantes même,
Qu’ils sont cruels ceux qui nous aiment !
Tout notre sang coule pour eux.
Les bien-aimés sontmalheureux. |
Flea
Fleas, friends, even lovers -
How cruel are those who love us!
All our blood is spilled for them.
It's the beloved who are wretched.
Lauren Shakeley
|
De Vlo
Vlooien|schatjes|, minaars en vriendinnen,
Wat zijn ze wreed die ons beminnen !
Alleen voor hen vloeit ons bloed.
Bemind te zijn doet ons geen goed.
|
|
|
'ma puce' = (in omgangsfrans) 'mijn
lief
''ma puce' =
'baby, honey'
As a tribute to the engraver of the woodcuts,
Raoul Dufy (1877-1953), Poulenc returned to his 'first-love' and
added another composition (or revisited an older one?) to the
cycle. The song was published in 1965 (Poulenc had died in 1963)
in Marcelle Oury, Lettres à mon peintre.(Hyperion)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
