In het evangelie van Lukas staan enkele vreemde gelijkenissen…

 

Paar hoofdstukken terug (Lukas 16) de gelijkenis van de onrechtvaardige rentmees­ter, d.w.z. een corrupte beheerder, die als hij op het punt staat ontmaskerd te worden zich snel – op kosten van de baas – van de gunst van de pachters verzekert door ze zomaar de helft van de pachtsom kwijt te schelden.

En – stel u voor – in de gelijkenis wordt die persoon en zijn gedrag door Jezus ten voorbeeld gesteld aan zijn discipelen.

 

Onze gelijkenis heeft ook zoiets vreemds, ongepasts. Hier gaat het om een ònrechtvaardige rechter… dat is een mens, die zich om God niet bekommert en zich aan geen mens stoort... Een echte goddeloze dus. Want in de bijbel is het hoofdkenmerk van een goddeloze dat hij ‘onrechtvaardig handelt’

En die ‘rechter’ zou dan ‘ergens’ op God moeten lijken. God is toch het tegendeel: hij is barmhartig en rechtvaardig ! rechtvaardige rechter

 

Je houdt je hart vast… Enfin, het verhaal was wel duidelijk, denk ik.

 

En ook, dat de focus is gericht op … de volharding van de weduwe.

De deur blijft voor haar gesloten. De rechter verschaft geen recht.

Zij interesseert hem geen snars. Totale onverschilligheid.

Maar de weduwe laat hem niet met rust:

Verschaf mij recht tegenover mijn tegenpartij!

De toon wordt steeds feller. Het kloppen wordt bonzen, zo luid... dat hij tenslotte, niet om Gods wil, en ook niet om de mensen - die konden hem immers geen van beiden iets schelen -... neen enkel om er maar af te zijn, een uitspraak doet... en haar recht verschaft.

Zij zou – zo  bromt hij a.h.w. in zijn baard – tenslotte nog komen en hem in het gezicht slaan, een blauw oog, staat er letterlijk. (Schande)

 

Hoort, zegt Jezus, als Hij deze gelijkenis gesproken heeft, hoort! wat deze onrechtvaardige rechter zegt… Ik zal haar recht verschaffen.”

 

Zelfs met onrechtvaardige rechters is het recht nog niet helemaal kansloos, ookal duurt het soms wel heel lang... Hou vol.

Zelfs als alle macht in handen is van mensen die zich om God niet bekommeren, noch zich aan een mens storen...: Dan nog hou vol.

Blijf bonzen op de deur, blijf roepen om recht.

Want hoor wat de onrechtvaardige rechter uiteindelijk zegt: “Ik zal haar recht verschaffen.”

 

Geef niet op, never nooit Dit is de pointe van deze gelijkenis.

 

Maar er hangt nog iets:

De onrechtvaardige, treuzelende rechter staat model voor God, de Opperrechter

Je durft het bijna niet zeggen, maar ook daar moet een punt van vergelijking liggen. Deze rechter lijkt op God. Niet in z’n onrechtvaardigheid... dat kan niet, maar wat dan wel? Zou het in z’n traagheid, misschien?

 

Is dat de vraag die in deze gelijkenis op tafel wordt gelegd? Talmt God?

Houdt hij net als die onrechtvaardige rechter de deur dicht ?

Een ervaring van alle tijden, dat de hemel van koper lijkt…,

dat het heelal toch wel erg stil is…

dat de geschiedenis der mensen ook zo weinig in positieve zin evolueert.

 

Waar is God? Wanneer doet hij recht? Wanneer komt die dag?

 

Is daar nog meer over te zeggen, dan dat we ons door dat gevoel niet moeten laten doen, de weduwe als voorbeeld nemen.

Zelfs als je de hemel voelt verharden tot koper,

als je geen antwoord krijgt,

Vol­houden, niet verslappen, in je roep om recht….

Eens komt het antwoord. En het zal geweldig zijn: op de Jongste Dag.

Barmhartig is de Eeuwige, en rechtvaardig. Dan zal blijken dat hij niet ongevoelig is voor wat de mensen is aangedaan…

 

Jezus bevestig het. Maar toch. Het is alsof bij het vertellen van deze gelijkenis er plots een gedachte door Jezus heenschiet. Laatste vers….

Als de Zoon des mensen komt, zal Hij dan nog het geloof vinden op aarde?

 

Zal dat eigenlijk wel lukken. Is dat wel haalbaar? Denkbaar voor de mensen… bij zoveel manifestatie van onrecht, geweld, onmenselijkheid… dat hij het volhoudt

Zal dat geloof er nog zijn op aarde? (niet beliefs, maar faith, fides, fiducie)

Zal die passie voor het recht niet al uitgedoofd zijn? de bede gesmoord, de roep verstikt, de stem verstomd?

Omdat iedereen – willens nillens – zich maar bij de overmacht van de onrechtvaardige feiten heeft neergelegd?

 

Een schrikbeeld… want als de mensen dàt geloof, die passie voor het recht ook al zouden verliezen, dan is er geen hoop meer, niet voor God, niet voor de mensen…  >> gezang 239… maak ons geloof zo vol en schoon..