Allen op reis…

Ookal wordt het elk jaar vanzelf weer 25 december, dat wil nog niet zeggen dat het het vanzelf Kerstfeest wordt. Daarvoor moet er nogal wat gebeuren. Daarvoor moet eigenlijk alles in beweging komen, wijzelf niet in het minst... net als toen.

Het lijkt wel alsof dat in de verhalen rond Kerst wordt uitgebeeld. Ook daar - in de bijbel en in de legenden - komt iedereen en alles in beweging... omdat God om ons bewogen is.

Schriftlezing: Lukas 2: 1-3

1  En het geschiedde in die dagen, dat er een bevel uitging vanwege keizer Augustus, dat het gehele rijk moest worden ingeschreven. 2  Deze inschrijving had voor het eerst plaats, toen Quirinius het bewind over Syrie voerde. 3  En zij gingen allen op reis om zich te laten inschrijven, ieder naar zijn eigen stad.

“en zij gingen allen op reis...” en hij heeft het dan over de mensen, die zich vanwege het bevel van keizer Augustus naar hun plaats van oorsprong moesten begeven om zich te laten inschrijven. M.a.w. de gehele wereld kwam in die dagen in beweging: van de provincie Gallie, (Gallie= incl. Belgica) tot in Judea en Israel toe.. allemaal op weg naar de inschrijvingskantoren van de keizer. Die bepaalde en máákte de geschiedenis en al die mensen: pionnen in zijn schaakspel... hij schuift ze heen en weer. Toch: de inschrijvingskantoren van toen zijn nu spoorloos. De keizer en zijn macht kennen we nog slechts uit geschiedenisboekjes… ja nog straffer: eigenlijk is keizer Augustus enkel nog bekend bij veel mensen omdat hij hier genoemd wordt: in het geboorteverhaal van het kind van Bethlehem.

Schriftlezing: Lukas 2:4-7

4  Ook Jozef trok op van Galilea, uit de stad Nazaret, naar Judea, naar de stad van David, die Betlehem heet, omdat hij uit het huis en het geslacht van David was, 5  om zich te laten inschrijven met Maria, zijn ondertrouwde vrouw, welke zwanger was. 6  En het geschiedde, toen zij daar waren, dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zou, 7  en zij baarde haar eerstgeboren zoon en wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een kribbe, omdat voor hen geen plaats was in de herberg.

Alles komt samen in dat ene kind, dat ene moment op die ene plaats… De volheid des tijds noemt men dat, het moment suprème van de wereldgeschiedenis. Dan kan ook de hemel zelf niet onbewogen blijven. Mattheus meldt de verschijning van een ‘superstar’ aan de hemel en laat koningen uit verre streken op reis gaan om deze koning hulde te bewijgen. Lukas gaat nog een stapje verder: Op zo’n alles veranderend ogenblik, het kruispunt, keerpunt van de geschiedenis kunnen de engelen in de hemel ook niet stil blijven zitten. Ook zíj komen in beweging; ook zij gaan op reis naar de donkere aarde om in de velden van Bethlehem te zingen van het licht der wereld. Gods wil geschiedt in de hemel, altijd al, alzoo ook – eindelijk – op aarde:

Schriftlezing: Lukas 2:8-14

8  En er waren herders in diezelfde landstreek, die zich ophielden in het veld en des nachts de wacht hielden over hun kudde. 9  En opeens stond een engel des Heren bij hen en de heerlijkheid des Heren omstraalde hen, en zij vreesden met grote vreze. 10  En de engel zeide tot hen: Weest niet bevreesd, want zie, ik verkondig u grote blijdschap, die heel het volk zal ten deel vallen: 11  U is heden de Heiland geboren, namelijk Christus, de Here, in de stad van David. 12  En dit zij u het teken: Gij zult een kind vinden in doeken gewikkeld en liggende in een kribbe. 13  En plotseling was er bij de engel een grote hemelse legermacht, die God loofde, zeggende: 14  Ere zij God in den hoge, en vrede op aarde bij mensen des welbehagens. 15  En het geschiedde, toen de engelen van hen heengevaren waren naar de hemel, dat de herders tot elkander spraken: Laten wij dan naar Betlehem gaan om te zien hetgeen geschied is en ons door de Here is bekendgemaakt. 16  En zij gingen haastig en vonden Maria en Jozef, en het kind liggende in de kribbe. (Lukas 2 NBG)

Als zelfs de engelen in de hemel niet stil konden blijven zitten in die eerste kerstnacht, om dan nog maar te zwijgen van alle mensen die in beweging kwamen: Maria en Jozef, de herders, de wijzen, de engelen... als als zelfs de kosmos niet stil kon blijven staan en een ster op pad stuurde om deze koning te begroeten, moet het ons dan nog verwonderen dat het kerstverhaal ook ons aanspoort op te staan en op reis te gaan, uit het vertrouwde patroon van ons leven, uit de gezelligheden en verworvenheden, verslaafdheden van ons leven, op weg naar Bethlehem, om te knielen aan de kribbe van deze wonderlijke koning.

We mogen dan bij wijze van spreken menen de schaapjes op het droge te hebben, we worden toch aangespoord om ze -zoals de herders- achter te laten om die ene Naam te leren kennen die gegeven is onder de hemel tot ons behoud. Want al onze rijkdom en al ons bezit: het zijn aardse schatten: ze vergaan, ze kunnen ons leven niet schragen... De enige schat die nooit opgaat is de schat in de hemelen, een geestelijke schat, een geschonken goed... en die schat ligt nu in een kribbe, en die vreemde koning, die nederige mens, man van smarten straks... roept om erkenning, vraagt ons om geloof, dat is: vertrouwen, dat in zijn spoor het leven pas echt leven zal zijn… dat enkel waar Hij regeert Gods koninkrijk zal komen.

Een geestelijke avontuur zal dat zijn, dat zeker, een pelgrimage uit het vertrouwde om ècht Kerstfeest te vieren, het feest van de Umwertung aller Werte, van de redding van het verlorene, de rechtvaardiging van de goddeloze, de verhoging van de eenvoudige en de vernietiging van de zelfmachtige.. Wat een verandering van perspectief levert de zoektocht naar deze Heer ons op.

Toen God kwam… bleek hij een mens te zijn… menselijker dan de mensen.

            Het is een wonder voor ons ogen,

            wij zien het maar doorgronden ‘t niet.

En dat wonder roept tweeerlei reactie op…

1. Van Maria staat er: Maria bewaarde al deze woorden, die overwegende in haar hart.

Dat is een innerlijke manier, een bezonnen manier, introvert. De geestelijke reis gaat zo a.h.w. verder als een innerlijke reis… Maria’s leven  is nooit meer zoals te voren, niet alleen omdat ze van maagd moeder is geworden, maar ook omdat ze bezig blijft met wat daar nu gebeurd is... meditatief, altijd tussen de dagelijkse bedrijven door... de woorden en daden overwegende in haar hart: Letterlijk: syn-ballein / conferens =  heen en weer werpende, samenbrengende

Zo’n innerlijke reist duurt een leven lang.

2. Van de herders staat geschreven: En de herders keerden terug, God lovende en prijzende om alles wat zij hadden gehoord en gezien, gelijk hun gezegd was...

Dat is meer naar buiten gekeerd, meer zichtbaar, minder meditatief, meer uitbundig. Extravert Beide reacties zijn even legitiem. Christenen moeten elkaar op dit punt ook leren accepteren als complementair. Kenmerkend bij beiden is dat de terugkeer naar het ‘gewone’ leven niet het einde van het ‘wonder’ betekent, maar een doorwerking van het wonder in het gewone leven nastreeft… zodat ook dat gewone leven… bijzonder wordt. Gods woorden en daden komen erin tot ontplooiing en de mens bereikt zijn bestemming en alle dingen komen terecht…

Amen.