Home Up Onderwijs Qui cantat bis orat muzisch... Music for a while Schütz in zijn tijd Lamentationes St. Caecilia harmonia mundi Bach Cantates Ars Nova Llibre Vermell Virginal Book A lieta vita Partituren Theun de Vries A.C.M. |
A lieta vita
Giovanni Gastoldi (1591)
EUROSONG 1591
èn nog steeds een geliefd en veel gezongen..
Een van
de meest bekende bewerkingen: Lodovico Grossi da Viadana (Parma) La
Mantovana
Giovanni
Gastoldi componeerde en publiceerde het amoureuze dansliedje ‘O Lieta vita’
in 1591 in zijn uitgave Baletti a cinque voci...
per cantare, sonare e ballare...
om te zingen, spelen en dansen. Het werd een echte
hit 4 eeuwen geleden. Ieder land en iedere taal deed er het zijne mee.
- In Italië was het dus een loflied op de Liefde (Amor) die ons
uitnodigt tot een ‘vreugdevol leven’ (lieta vita).
- In Engeland ging het over straat en werd het gezongen in pubs
en andere artistiek interessante gelegenheden als ‘Sing we and chant It /
While love doth grant it’ (Thomas Morley). Hier is de teneur vooral: “pluk
de dag voor de avond valt...”
- Duitsland
vond dat de melodie in al haar aardse vrolijkheid ook naar de blauwe hemel
verwijst, maar heeft duidelijk toch ook Thomas Morley gekend.
Nog bekender
werd dit lied omdat ook de kerk de aanstekelijke melodie niet links kon laten
liggen. Nicolaus Lindemann dichtte het ernstig-opgewekte lied:
‘In dir ist Freude / in allem Leide, O du süsser Jesu Christ!’ (in
Amorum Filii Dei Decades Duae (Erfurt, Germany, 1594, 1596 ! Ja, dat was
dus hyper-eigentijds!).
Hoe ging het verder:
De balletti
van Gastoldi zelf zijn maar
liefst 1½ eeuw lang meegegaan (herdruk op herdruk) en worden heden
tegen dage weer in talrijke bezettingen ‘gezongen, gespeeld’ (en gedanst ??).
Het gezang van
Lindemann werd in Duitsland een klassieker. Bachs koraalbewerking uit het
Orgelbüchlein is zeer bekend èn geliefd.
Ook ‘jazzy’
versies van dit lied doen het goed (een dansritme nietwaar)
De
liedboekcommissie in Nederland gaf Muus Jacobse de opdracht om het lied van
Lindemann te bewerken voor het nieuwe Lieboek (jaren ’70). Een bewerking lukte
niet, een nieuw vrij lied kwam echter bijna vanzelf (de tale kanaäns ligt
trouwens vlak onder de oppervlakte). Het is een topper geworden, opnieuw:
‘Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht’
(Liedboek gezang 477 / Zingt Jubilate 433).
For
completeness - en ere wie ere toekomt - In de
Vluchtheuvelzangen (1905)
stond een kerstlied op deze melodie: 'Wijzen van 't Oosten, komt gij ons
troosten..' (nr. 64)
Hier staan een
aantal van de de teksten naast elkaar.
|
Thomas Morley |
|
Lindemann |
Muus Jacobse |
A lieta vita
Amor c'invita,
Fa la la
Chi gior brama,
Se di cor ama,
Donerà il core
A un tal Signore,
Fa la la
Or lieta omai
Scacciando i guai,
Fa la la
Quanto ci resta
Viviamo in festa
E diam I'onore
A un tal Signore,
Fa la la
Chi a Lui non crede
Privo è di fede,
Fa la la
Onde aver merta
Contra se aperta
L'ira e 'l furore
D'un tal Signore,
Fa la la
Ne fuggir giova
Ch'egli ognun trova,
Fa la la
Veloci ha l'ali
E foco e strali
Dunque s'ardore
Un tal Signore,
Fa la la. |
Sing we and chant it,
While love doth grant it,
Fa la la etc.
Not long youth lasteth,
And old age hasteth;
Now is best leisure
To take our pleasure.
Fa la la etc.
All things invite us
Now to delight us,
Fa la la etc.
Hence, care, be packing,
No mirth be lacking;
Let spare no treasure
To live in pleasure.
Fa la la etc.
|
An hellen Tagen,
Herz, welch ein Schlagen!
fa la la la ....
Himmel dann blauet,
Auge dann schauet,
Herz wohl den beiden
manches vertrauet
fa la la la ....
Auf, laßt uns singen,
Zeit froh verbringen!
fa la la la ....
Jugend verblühet,
Alter sich mühet.
Freut euch der Stunde
in dieser Runde!
fa la la la ....
Musik soll klingen,
Freude uns bringen!
Lasset die Sorgen,
denkt nicht an morgen.
fa la la la ....
|
In dir ist Freude
in allem Leide,
O du süsser Jesu Christ!
durch dich wir habben
himmlische Gaben,
der du wahrer Heiland bist:
Hilfest von Schanden,
rettest von banden;
wer dir vertrauet,
hat wohl gebauet,
wird ewig bleiben.
Halleluja.
Zu deiner Güte
steht unser Gmüte,
An dir wir kleben
in tod und Leben,
nichts kann uns scheiden.
Halleluja
Wenn wir Dich haben,
kann uns nicht schaden
Teufel, Welt, Sünd oder Tod;
Du hast's in Händen,
kannst alles wenden,
wie nur heißen mag die Not.
Drum wir Dich ehren,
Dein Lob vermehren
mit hellem Schalle,
freuen uns alle
zu dieser Stunde.
Halleluja!
Wir jubilieren
und triumphieren,
lieben und loben
Dein Macht dort droben
mit Herz und Munde.
Halleluja. |
Geest van
hierboven,
leer ons
geloven,
hopen,
liefhebben door uw kracht!
Hemelse Vrede,
deel U nu mede
aan een wereld
die U verwacht!
Wij mogen
zingen
van grote
dingen,
als wij
ontvangen
al ons
verlangen,
met Christus
opgestaan.
Halleluja !
Eeuwigheidsleven
zal Hij ons
geven,
als wij
herboren
Hem
toebehoren,
die ons is
voorgegaan.
Halleluja !
Wat kan ons
schaden,
wat van U
scheiden,
Liefde die ons
hebt liefgehad ?
Niets is ten
kwade,
wat wij ook
lijden,
Gij houdt ons
bij de hand gevat.
Gij hebt de
zege
voor ons
verkregen,
Gij zult op
aarde
de macht
aanvaarden
en onze koning
zijn.
Halleluja !
Gij, onze
Here,
doet
triomferen
die naar U
heten
en in U weten,
dat wij Gods
zonen zijn.
Halleluja ! |
|